Excursie Kleef en Emmerich 20 mei 2023

Op pad naar Kleef en Emmerich.
Met Kleef en Emmerich is Sittard niet alleen verbonden, omdat we van 1511/1521 tot 1609 dezelfde hertogen hadden, maar ook door de geschiedschrijvers Teschenmacher en Kritzraedt. De historicus Teschenmacher was predikant in Sittard en daarna in Kleef en 'onze' Jacob Kritzraedt was bij de jezuïeten werkzaam in Emmerich en kwam later naar Sittard.In de omgeving van Kleef hadden de Romeinen al de nederzettingen Arenacum en Quaduburgium. Sporen daarvan zullen we bij het 'Moritzgrab' gaan zien. Van groot belang werd de stad, toen de keizer haar burcht toewees aan Rutger Flamens in de 11e eeuw. Hieruit ontstond het geslacht van de graven en sinds 1417 hertogen van Kleef. Jan III van Kleef huwde de erfdochter van Gulik-Berg en zo ontstonden de verenigde hertogdommen, waartoe ook Sittard e.o. behoord hebben. Inmiddels had Kleef in 1242 stadsrechten gekregen en was er ook sinds 1341 een kapittel verbonden aan de parochiekerk. Na het overlijden van de laatste Kleefs-Gulikse hertog in 1609 kwam Kleef onder Brandenburg en Pruissen. Het kende een bloeitijd onder stadhouder Johann-Moritz von Nassau-Siegen (1647-1679). Vanaf 1741 ontstond door het vinden van een mineraalwaterbron het kuuroord Bad Kleve; in de 19e eeuw werd het huidige Kurhaus gebouwd, dat thans functioneert als kunstmuseum. 
In Emmerich aan de Rijn zou Willibrord rond 700 een parochiekerk gesticht hebben, de tegenwoordige Aldegundiskerk. Deze kerk viel onder het bisdom Utrecht en werd zelfs tot de Franse Tijd de zetel van een aartsdiaken. Rond 1040 ontstond er een tweede kern van Emmerich met het St.-Maartenskapittel. De voogdij op de kerkelijke instellingen werd uitgeoefend door de graaf van Gelre die aan Emmerich in 1233 stadsrechten verleende. In 1355 werd de stad echter verpand aan Kleef en in 1372 ook definitief overgedragen. Op enige afstand van Emmerich lag al sinds de elfde eeuw het Damesstift Hoch-Elten. Tot 1472 hadden de Gelderse graven en hertogen er de voogdij, maar vanaf dat jaar vielen de dames ook onder Kleef. Er waren nauwe banden van dit Stift met de stiften in Vreden, St.-Ursula in Keulen en Thorn. De rijke kerkschat van Hoch-Elten kwam na de secularisatie in Emmerich terecht, waar ze nu bewonderd kan worden in de schatkamer van de St.-Martinuskerk. In de Martinuskerk bevindt zich ook het indrukwekkende resterende deel van het koorgestoelte uit 1486, dat veel gelijkenis vertoont met dat van de 
St.-Petruskerk in Sittard.