Verwoesting Sittard 1677,

 

Seine Majetät befiehlt euch, Sittard und Tongeren zu zerstören, ohne etwas zu verschonen, ausser den Kirchen.

Uitspraak van Lodewijk XIV aan zijn Minister van oorlog Louvois aan Kommandant De Calvo uit Maastrict, september 1677.

 

Lodewijk XIV zuik eeuwige erkènning en sjtreef nao veilige grenze veur Frankriek: de Schelde en de Maas. Nao de dood van ziene sjoonvader maak hae aansjpraok op de Sjpaanse Nederlanje , ongeveer ’t huujigge Bèlsj. In 1677 trèk hae mit zien leger de noordgrens euver. Vööl veroverd gebied mòt hae aan de òngerhanjelingsdösj weier opgaeve. Lodewijk verwit dit de Hollenjers en blif vol wrok achter.

Tòngere woort verwuis en daonao is Zitterd aan de beurt op 22 augustus- en 2 september 1677. De Franse, die in 1676 Mestreich bezat hauwe, tròkke mit ein detasjement van 1500 man paesjvolk en 2000 musketiers op ‘t  ònverdedigde Zitterd los, plunderde en brandjsjatte de weerloze sjtad drie daag lank, bleize de paorte op, verwuiste de vestingwerke en völde de grachte (April 1676). Bie de kòms van ein leger ònger de Prins van Oranje, noume de Franse troepe de vluch. Waore de inwonesj noe van de kwellinge van de Franse bevried, de nuuj troepe brachte  nog ein vööl geveerlikker  taegesjtènjer bènne de wel, de dysenterie, wo-aan  honderde burgesj en seldaote es sjlachoffer veile. (1676). Daobie euverveil  eine geweldige watervloed dae wèntjer (1677) de sjtad. De watersjtandj waor zo hoog, dat ‘t water bie ‘t hoogaltaor in de Patesjkirk sjtòng. De kelk waor aevel veur Zitterd nog neit laeg.  Op 22 Aug. 1677 euverveile plunderende Franse ònger generaal Melac Zitterd weier oppenuuts, sjtritsde waat nog te vènje waor en sjtouke  de sjtad aan alle huiker  in de fik. De Lömmerichersjtraot,  de ganse Pötsjtraot, een deil van de Mèrt en Auwe Mèrt  gònge in vlamme op. Op 2 September deig Melac oppenuuts eine inval in Zitterd en verneilde bekans alles waat nog in Zitterd rech sjtòng. Oos sjoon  parochiekirk, ‘t monumentale sjtadhoes, de sjool, de Protestantse kirk en mee ès 400 hoezer gònge in vlamme op. Amper 68 hoezer en de kloostesj Dominicanen en Dominicanessen (hoewaal laeggerouf) bleve gesjpaard.

Bie de viering van Zitterd 700 jaor Sjtad in 1948 waor dit thema ein van de wichtigste aktiviteite, die Zitterd organiseierde in de vòrm  van ein historisch Toneeldrama: Rampjaor 1677 van Pater Sjreurs in de kogelvènger in de Kolleberg, oetgevuierd door leede van tal van Zittesje vereiniginge en zo woort ein markant deiptepunt in de Zittesje historie òmgezat in ein hoogtepunt.

Naeve dit toneelsjtök sjtòng Zitterd ein waek lank bòl mit tal van anger manifestasies, die doezende luuj oet de wieje òmgaeving nao oos sjitterend verleichde sjtèdje tròkke.

NA MATELOOS LIJDEN DEDEN DE SITTARDENAARS VAN 1677 HUNNE VERBRANDE STAD UIT HARE ASCH HERRIJZEN. SCHOONER DAN TE VOREN. HULDE  AAN DAT HELDHAFTIG VOORGESLACHT. HUNNE ENERGIE ZIJ ONS EEN VOORBEELD TER NAVOLGING,''

  1. van Lymborch 1927