De Geleenbeek is onderdeel van het stroomgebied van de Maas. De beek ontspringt in Benzenrade en mondt bij Stevensweert onder de naam Oude Maas uit in de Maas. De beek, waarvan de Latijnse naam Glana "heldere beek" betekent, is in de jaren vijftig van de vorige eeuw grotendeels gekanaliseerd. De vroegere Staatsmijnen Emma en Maurits gebruikten de beek lange tijd voor het lozen van hun afvalwater uit de kolenwasserijen, een periode waarin de beek haar naam bepaald geen eer aandeed.

De Molenbeek is in feite een in de 14^e eeuw gegraven aftakking van de Geleenbeek. De beek is zo genoemd vanwege het feit dat ze waterkracht leverde voor vier watermolens. De Molen van Damoiseaux bij de Paradijsstraat en de Sittardermolen (Molen Houben) aan de Molenbeekstraat zijn verloren gegaan. Van de Molen van Hochstenbach aan de Paardestaart is het gebouw bewaard gebleven. De Stadbroekermolen (Molen Roufs) is nog maalvaardig.

De Molenbeek splitst zich na de Ophovenermolen bij de Stenen Sluis af van de Geleen-beek en loopt door het stadspark noordwaarts richting het verdwenen Steenen Muurke aan het Tempelplein. Hier lag de Molen van Damoiseaux om laken te vollen. Later heeft deze molen dienstgedaan als oliemolen, graanmolen en eikenschorsmolen omdat alleen de Sittardermolen (Molen van Houben) als banmolen van de hertog van Gulik graan mocht malen.

Binnen de stadswallen is de Molenbeek vrijwel geheel overkluisd. De beek loopt langs de Gruizenstraat en vervolgens achter de huizen van de Markt, maakt na de Oude Markt een haakse bocht, loopt onder de Paterskerk door en maakt dan een haakse bocht naar de Paardestraat. Op Paardestraat 40 lag de Molen van Hochstenbach waarvan alleen de omtrek van het molenrad zichtbaar is gebleven.

Van Tudderenderweg 2a tot achter het huis Tudderenderweg 28 is de Geleenbeek weer overkluisd. Vervolgens loopt de beek verder langs de Oudeweg. Vanaf de Stadbroeker-molen stroomt de beek in westelijke richting terug naar de Geleenbeek, waar deze ter hoogte van de Schwienswei weer in uitmondt.

Voor de integrale herontwikkeling van het Geleenbeekdal is het project “Corio Glana” al jaren in uitvoering, opgedeeld in zogenaamde “highlights”. De werkzaamheden vanaf de Middenweg vallen onder “Corio Glana Highlight 20” en de herinrichting vanaf de Midden-weg tot en met de Agricolastraat is fase 1. Het is een project van het Waterschap Lim-burg, de gemeente Sittard-Geleen en de provincie Limburg. Uitgangspunt is dat de beek weer volop ruimte krijgt om op natuurlijke wijze door het landschap te meanderen.

Van Highlight 20 is fase 1 (Middenweg – Agricolastraat) inmiddels afgerond en men is nu bezig met de voorbereiding van fase 2: Agricolastraat – Brandstraat/Voorstad. In dit stedelijk gebied is er weinig ruimte om de beekloop te vergroten en kan een overaanbod aan water grote overlast veroorzaken. Langs de Parklaan krijgt de beek wel een iets meanderend verloop en vanaf de Wilhelminastraat wordt de overkluizing verwijderd. De start van de werkzaamheden is naar verwachting eind 2024. Onder de Haspelsestraat blijft de beek overkluisd en langs Ligne is zij al eerder uit de betonnen koker “bevrijd”.

Er wordt niet alleen gekeken naar de Geleenbeek maar ook naar de verbinding tussen de Geleenbeek, de Vloedgraaf en Rode Beek bij Millen. Op dit moment wordt gewerkt aan de planuitwerking en vinden gesprekken plaats over grondverwerving. Het vergunningen-traject is voorzien in de eerste helft van 2024 en de start van de uitvoering wordt eind 2024 / begin 2025 verwacht.